Hầu hết mọi người đều đồng ý rằng lái xe trong tình trạng say xỉn, hút thuốc lá, nuốt kiếm… là những hoạt động mạo hiểm. Điều đáng ngạc nhiên là đôi khi không làm gì cả, không cử động cơ thể, không tập thể dục cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng không kém. Hãy cùng Life Fitness & Yoga điểm qua những tác hại của việc không tập thể dục nhé.
Trên thực tế, ít vận động gây ra nhiều ca tử vong trên thế giới hơn so với hút thuốc lá hoặc bệnh tiểu đường. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người có thể trạng kém nhất (được xác định bằng bài kiểm tra trên máy chạy bộ) có nguy cơ chết sớm tăng 500%. Dưới đây là một số tác hại của việc không tập thể dục tập thể dục, mời bạn tham khảo.
Tác hại khi không tập thể dục đầu tiên là bạn sẽ khó ngủ ngon
Ngủ không đủ giấc hoặc trằn trọc vào ban đêm có vẻ không phải là điều gì đáng lo ngại. Nhưng nếu điều này xảy ra thường xuyên, có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe – từ tăng cân, tiểu đường, bệnh tim đến khả năng miễn dịch kém, rối loạn tâm trạng và thậm chí là tai nạn. Vì vậy, ngủ không đủ do lười vận động có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Bây giờ hãy nghĩ đến một khía cạnh khác: Bạn có bao giờ rơi vào giấc ngủ sâu, thõa mãn nhất sau khi làm vườn, chèo thuyền kayak hoặc hoặc chạy bộ một quãng đường xa. Tập thể dục cường độ cao, đặc biệt là khi tập ngoài trời, là một biện pháp kích thích giấc ngủ mang đến hiệu quả cao. Những tiến bộ trong Y học Dự phòng đã xác định 29 nghiên cứu cho thấy rằng tập thể dục cải thiện cả thời lượng ngủ và chất lượng giấc ngủ.
Mắc huyết áp cao
Tập thể dục giúp tim bơm máu hiệu quả hơn. Nếu trái tim của bạn khỏe mạnh, nó sẽ phải làm việc ít hơn để bơm máu và lực qua các động mạch sẽ giảm đi. Nếu không tập thể dục, theo thời gian sức khỏe tim – hô hấp (CRF) của bạn sẽ giảm.
Trong một nghiên cứu của Hàn Quốc được công bố trên tạp chí Sinh học Con người Hoa Kỳ, 3.831 nam giới không mắc bệnh tim hoặc tăng huyết áp đã được kiểm tra sức khỏe hai lần cách nhau khoảng 10 năm. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người giảm tập thể dục trong khoảng thời gian đó có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp tăng 72% so với những đối tượng tăng cường tập thể dục cho tim – hô hấp. Vì vậy, không tập thể dục là một sai lầm khiến bệnh cao huyết áp của bạn trở nên tồi tệ hơn.
Bị bệnh tim
Ngay cả khi bạn không có các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim như huyết áp cao, cholesterol cao và béo phì thì việc không hoạt động vẫn có thể dẫn đến bệnh tim.
Các nhà nghiên cứu của Johns Hopkins Medicine đã phân tích mức độ tập thể dục của hơn 11.000 người tham gia. Họ thấy rằng không hoạt động thể chất ở tuổi trung niên trong sáu năm có liên quan đến tăng nguy cơ suy tim.
Trong một báo cáo khác trên tạp chí Circulation, 2.530 người tham gia báo cáo giảm hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ suy tim lên 18% mặc dù họ không có tiền sử bệnh tim mạch khi bắt đầu nghiên cứu.
Giảm trí nhớ
Các nhà khoa học tin rằng tập thể dục thúc đẩy não bộ hình thành các kết nối thần kinh mới và thích nghi trong suốt cuộc đời. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng một trong những khu vực tăng trưởng như vậy là ở vùng hải mã, nơi chi phối trí nhớ và các chức năng điều hành. Một nghiên cứu được trình bày trên tạp chí Neurology cho thấy những người khỏe mạnh khi còn trẻ có trí nhớ tốt hơn, kỹ năng vận động, khả năng tập trung và kiểm soát cảm xúc tốt hơn vào 25 năm sau khi họ ở tuổi trung niên.
Giảm sức bền
Hãy xem xét thí nghiệm đo VO2 tối đa của những vận động viên chèo thuyền kayak sau khi họ nghỉ tập 5 tuần. VO2 max là thước đo lượng oxy tối đa mà một người có thể sử dụng trong một đợt tập luyện cường độ cao. Đây còn được xem là bài kiểm tra tiêu chuẩn vàng để xác định tình trạng tim mạch của một vận động viên.
Các Tạp chí Thể thao Khoa học & Y học nghiên cứu phát hiện ra rằng VO2 max của các vận động viên kayak giảm trung bình 11,3% trong suốt thời gian gián đoạn năm tuần không tập luyện. Vậy nếu bạn, một người bình thường không phải là một vận động viên kayak, không thực hiện bất kỳ bài tập nào trong một thời gian dài thì VO2 của bạn sẽ ở mức nào?
Mất kiểm soát đường huyết
Hoạt động thể chất đóng một vai trò quan trọng trong cách cơ thể bạn xử lý carbohydrate, thậm chí nếu thiếu một vài buổi tập có thể làm giảm khả năng kiểm soát lượng đường huyết. Theo nghiên cứu gần đây trên tạp chí Medicine & Science in Sports & Practice, tác giả nghiên cứu PGS. John Thyfault, Đại học Missouri, cho biết: Hiện nhóm có bằng chứng cho thấy hoạt động thể chất là một phần quan trọng trong việc duy trì mức đường huyết hàng ngày. Ngay cả trong ngắn hạn, giảm hoạt động hàng ngày và ngừng các bài tập thường xuyên gây ra những thay đổi cấp tính trong cơ thể liên quan đến bệnh tiểu đường có thể xảy ra trước khi tăng cân và phát triển bệnh béo phì.
Ngược lại, ngay cả một lần tập thể dục vừa phải cũng có thể cải thiện cách cơ thể điều chỉnh lượng glucose trong máu. Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy bạn không cần phải trở thành một vận động viên mới có thể có những lợi ích của việc tập thể dục. Một nghiên cứu mang tính đột phá năm 2013 được công bố trên tạp chí Bệnh xơ cứng động mạch, Huyết khối và Sinh học mạch máu so sánh đi bộ vừa phải với chạy nhanh cho thấy cả hai hình thức tập thể dục đều làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường típ 2 như nhau.
Có liên quan đến một số bệnh ung thư
Ngồi cả ngày có làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư không? Ít vận động là một yếu tố nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh mãn tính và tử vong sớm. Theo Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, dù không có nghiên cứu nào chứng minh ít tập thể dục gây ra ung thư, nhưng nhiều nghiên cứu có bằng chứng liên quan giữa hoạt động thể chất nhiều với giảm nguy cơ ung thư.
Ví dụ, một đánh giá năm 2016 của 126 nghiên cứu cho thấy những người tham gia hoạt động thể chất ở mức độ cao nhất có nguy cơ ung thư ruột kết thấp hơn 19% so với những người ít hoạt động thể chất nhất. Tương tự, một phân tích tổng hợp các nghiên cứu về ung thư vú cho thấy những phụ nữ tập thể dục nhiều nhất có nguy cơ phát triển ung thư vú thấp hơn 12 – 21%.
Đầu gối và vai bị đau
Đau, nhức và nhói khớp có thể do viêm xương khớp, chấn thương, chuyển động lặp đi lặp lại trong công việc và lão hóa, nhưng không vận động cũng là nguyên nhân phổ biến gây đau khớp. Các nhà nghiên cứu tại Trường Y Harvard cho biết việc hạn chế cử động có thể làm suy yếu cơ, đau khớp và ảnh hưởng đến tư thế của bạn, gây ra một loạt các vấn đề khác.
Cách khắc phục rất đơn giản nhưng không diễn ra trong một sớm một chiều. Hãy bắt đầu thói quen thường xuyên đi bộ và các bài tập aerobic khác, rèn luyện sức đề kháng để tăng cường các cơ hỗ trợ chính và phục hồi tính linh hoạt của khớp.
HDL cholesterol “tốt” sẽ giảm xuống
Tập thể dục nhịp điệu thường xuyên là một trong những cách hiệu quả nhất để tăng cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL), được gọi là cholesterol “tốt”. Theo Harvard Health Letter, cholesterol HDL giúp loại bỏ cholesterol có hại khỏi máu và có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Vì vậy, nếu bạn không tập thể dục thường xuyên và tập với cường độ đủ để tăng nhịp tim, HDL của bạn có thể sẽ giảm xuống và cholesterol LDL (có hại) sẽ tăng lên.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị bạn có thể tập 150 phút với các bài tập aerobic vừa phải mỗi tuần. Nếu chia nhỏ ra, bạn chỉ cần tập nửa giờ/ngày và 5 ngày/tuần. Những hoạt động đó đủ để làm nhịp tim của bạn tăng lên và khiến bạn thở tốt hơn.
Xương có thể trở nên giòn
Khi bạn già đi, canxi từ xương của bạn được tái hấp thu vào máu. Điều này dẫn đến giảm khối lượng xương và có thể dẫn đến xương giòn, một tình trạng được gọi là loãng xương. Một trong những cách quan trọng để ngăn ngừa tình trạng mất xương này là tập thể dục.
Nếu không tập được nhiều, bạn sẽ tăng nguy cơ bị yếu xương do tuổi tác. Các bài tập để tăng cường sức khỏe xương gồm:
- Trường Đại học Thể thao Y khoa, Mỹ, khuyến cáo, các bài tập giúp cơ thể tăng sức chịu nặng (weight-bearing exercises) như taichi, yoga, brisk walking, golf, dance, hiking, racquet sports (tennis, squash), strength training.
- Còn Hiệp hội Sức mạnh và Điều kiện Quốc gia Hoa Kỳ lại khuyến nghị việc tập luyện sức bền với tạ để tăng mật độ xương.
Bạn có thể trở nên trầm cảm?
Tập thể dục là một phương pháp điều trị không dùng thuốc đã được chứng minh đối với chứng rối loạn lo âu và trầm cảm. Nhưng việc không hoạt động có thể khiến một người có nguy cơ phát triển các triệu chứng trầm cảm cao hơn không?
Một phân tích của hàng chục nghiên cứu quan sát và can thiệp cho thấy rằng hoạt động thể chất có thể ngăn ngừa trầm cảm. Trong khi một số nghiên cứu khác cho biết hoạt động thể chất cường độ thấp và cường độ cao đều có hiệu quả trong việc giảm khả năng bị trầm cảm hoặc tập thể dục cường độ cao có tác dụng phòng ngừa bệnh này nhiều nhất.
Tăng cân là một tác hại của việc không tập thể dục phổ biến nhất
Hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng thói quen ăn uống của bạn đóng vai trò lớn hơn trong việc tăng hoặc giảm cân hơn là tập thể dục. Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Đại học Stanford đã chỉ ra mối tương quan giữa béo phì và lối sống ít vận động. Các nhà khoa học xem xét các kết quả dài hạn từ hơn 17.000 người tham gia cuộc Khảo sát Kiểm tra Dinh dưỡng và Sức khỏe Quốc gia. Phân tích cho thấy từ năm 1988 – 2010, tỷ lệ người trưởng thành không tập thể dục trong thời gian rảnh đã tăng từ 19% lên 52% ở phụ nữ và từ 11% lên 43% ở nam giới.
Trong cùng khoảng thời gian đó, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng tỷ lệ béo phì ở phụ nữ đã tăng từ 25% lên 35% và từ 20% lên 35% ở nam giới. Từ đó, có thể có sự liên kết giữa việc ít vận động và tăng khả năng béo phì.
Qua bài viết này, Life Fitness & Yoga đã đưa ra cho bạn những tác hại của việc không tập thể dục. Để có được sức khỏe tốt hơn, bạn nên bắt đầu tập thể dục ngay khi có thể nhé.